UNIEWAŻNIENIE PRZEZ SĄD UMOWY FRANKOWEJ – KONSEKWENCJE DLA KREDYTOBIORCY? (Kredyt Frankowy)

Umowa kredytu frankowego stała się przedmiotem wielu kontrowersji i sporów prawnych na przestrzeni ostatnich lat. Kredytobiorcy, którzy zdecydowali się na tę formę finansowania, często mierzyli się z wahaniami kursów walut, co miało przełożenie na zawyżone kwoty spłacanych przez nich rat kredytu. Z czasem uznano, że banki stosowały niedozwolone klauzule umowne, czego efektem była fala pozwów Frankowiczów skierowanych przeciwko bankom. W zależności od żądania pozwu, sądy wydawały wyroki, w których dokonywano odpowiednio tzw. „odfrankowienia” – tj. usunięcia niedozwolonego postanowienia umowy z mocą wsteczną albo unieważnienia całej umowy kredytowej, co w praktyce oznacza, że od samego początku umowa ta nie miała mocy wiążącej, a zatem nie wywoływała  żadnych skutków.

W niniejszym artykule przedstawimy skutki unieważnienia umowy przez sąd dla kredytobiorców.

Unieważnienie umowy kredytowej przez sąd skutkuje koniecznością rozliczenia się przez strony z tej umowy. Jednakże w zakresie sposobu rozliczeń stron, orzecznictwo nie jest jednolite, a w drodze  praktyki orzeczniczej wypracowano dwie teorie w tym przedmiocie – teoria salda oraz teoria dwóch kondycji.

Kancelaria Lewcio & Marciniak świadczy kompleksową obsługę klientów dotyczącą kredytów bankowych na każdym etapie postępowania.

TEORIA SALDA

Teoria salda jest przychylniejsza bankom.  Zakłada ona, że w przypadku unieważnienia umowy, zwrot świadczeń powinien być dokonany tylko przez tę stronę, która otrzymała więcej, niż sama świadczyła w ramach umowy kredytu. Jeżeli więc kredytobiorca wpłacił do banku mniej niż pożyczył, to sąd co prawda unieważniał umowę kredytu, jednakże oddalał jego powództwo o zapłatę wpłaconych rat. Sąd Najwyższy, uchwałą z dnia 07 maja 2021 r. (III CZP 6/21) zarekomendował stosowanie przez sądy tzw. teorii dwóch kondykcji. Stąd, na chwilę obecną, teoria ta nie jest stosowana przez sądy w praktyce.

TEORIA DWÓCH KONDYKCJI

Teoria dwóch kondykcji jest przychylniejsza kredytobiorcom. Zgodnie z tą teorią, roszczenie każdej strony jest odrębne i może być dochodzone niezależnie od siebie. Innymi słowy – w przypadku orzeczenia przez sąd o nieważności umowy kredytu – obydwie strony umowy kredytu mają wobec siebie niezależne roszczenia. Jeżeli bank nie zgłosił swojego odrębnego żądania – powództwo kredytobiorcy o zapłatę dotychczasowo wpłaconych rat kredytu wystosowane wobec banku winno zostać uwzględnione przez sąd, niezależnie od tego, ile dotychczas kredytobiorca spłacił rat kredytu.

Warto dodać, że dotychczas instytucje bankowe podnosiły w procesie tzw. bezumowne korzystanie z kapitału przez kredytobiorców. Jednocześnie stanowisko to nie zostało zaaprobowane przez Trybunał Sprawiedliwości UE. W wyroku TSUE 15 czerwca 2023 r. (C-520/21) stwierdzono, że instytucja kredytowa nie ma prawa żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.

Masz umowę o kredyt „we frankach” i zastanawiasz się czy przysługuje Ci z tego tytułu roszczenie wobec banku? Skontaktuj się z nami. Przeanalizujemy Twoją umowę i dostarczymy Ci odpowiednie rozwiązania. T: 790767484

Niniejszy wpis powstał w ramach wspołpracy z Fundacją Mecenat.