Prawa potencjalnego podejrzanego

Podstawowe uprawnienia podejrzanego/oskarżonego wynikają z zasad procesowych: prawa do obrony i domniemania niewinności.

W powyższym ujęciu wspomnianych zasad procesowych należy podnieść, iż prawo do korzystania z pomocy obrońcy nabywa dopiero osoba, która ma status osoby podejrzanej. Posługując się przy tym nomenklaturą kodeksu postępowania karnego warto odnotować, iż za podejrzanego rozumieć należy osobę, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego.

Jeżeli jeseś zainteresowany sprawą z zakresu prawa karnego skontaktuj się a nami pod nr tel. +48 790 767 484.

Tak opracowana definicja kodeksowa „podejrzanego” ma duże znaczenie praktyczne. W praktyce bowiem organy ściągania bardzo często — na wczesnym etapie weryfikacji możliwości wystąpienia przestępstwa – potencjalnego podejrzanego w sprawie przesłuchują w charakterze świadka, odbierając przy tym podejrzanemu m.in. tzw. prawo do milczenia, czy też ustanowienia obrońcy w sprawie. Kluczowe w tym zakresie jest to, aby pamiętać, iż świadek — już na tym wczesnym etapie postępowania — może ustanowić pełnomocnika.

Niemniej jednak osoba świadka jest zobowiązana do złożenia zeznań pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. W takim kształcie jedynie może on skorzystać z ograniczonego prawa do milczenia, korzystając przy tym z dobrodziejstwa przewidzianego w art. 183 k.p.k. tj. świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo, lub przestępstwo skarbowe.

Nadużycia w zakresie przesłuchiwania przez organy ścigania potencjalnych podejrzanych jako świadków spotkało się z reakcją Sądu Najwyższego, który w tym zakresie w uchwale z dnia 9 listopada 2021 roku (sygn. akt I KZP 5/21) stwierdził, iż:

"Nie popełnia przestępstwa z art. 233 § 1a k.k. świadek składający fałszywe zeznanie z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną, jeśli — realizując prawo do obrony — zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, nie wyczerpując jednocześnie swoim zachowaniem znamion czynu zabronionego określonego w innym przepisie ustawy."

Tym samym należy uznać, iż Sąd Najwyższy dostrzegł, że realizacja prawa do obrony znacząco kuleje w zakresie przesłuchiwania potencjalnych podejrzanych jako świadków, uznając przy tym, że prawo do obrony można już realizować jeszcze przed uzyskaniem formalnego statusu podejrzanego. Niemniej jednak do wskazanej uchwały Sądu Najwyższego należy podejść w sposób szczególnie ostrożny, albowiem nierozwaga w tym zakresie może nieść dodatkowe negatywne następstwa odpowiedzialności karnej dla potencjalnego podejrzanego, który podczas przesłuchania jako świadek zezna nieprawdę, mijając się z realizacją prawa do obrony.

Jeśli potrzebujesz w opisanym zakresie pomocy, nie zwlekaj z kontaktem z nami.

Niniejszy wpis powstał w ramach współpracy Kancelarii Adwokackiej w Warszawie i Kancelarii Adwokackiej w Częstochowie z Fundacją Mecenat celem podnoszenia świadomości prawnej społeczeństwa i propagowaniu idei rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

Biuro rachunkowe, księgowość, ZUS, Kadry, Restrukturyzacja, oddłużanie, adwokat Warszawa, adwokat Częstochowa, adwokat Tomaszów Mazowiecki, doradca restrukturyzacyjny, doradca restrukturyzacyjny Warszawa, doradca restrukturyzacyjny Częstochowa, doradca restrukturyzacyjny Tomaszów  Mazowiecki, doradca restrukturyzacyjny Mokotów, doradca restrukturyzacyjny Wola, doradca restrukturyzacyjny Ochota, doradca restrukturyzacyjny Wilanów, doradca restrukturyzacyjny śródmieście, doradca restrukturyzacyjny Ursynów, upadłość konsumencka, oddłużanie, adwokat Warszawa, upadłość konsumencka Częstochowa, upadłość konsumencka Tomaszów Mazowiecki, oddłużanie Warszawa, oddłużanie Częstochowa, oddłużanie Tomaszów Mazowiecki, upadłość konsumencka Mokotów, upadłość konsumencka Wilanów, upadłość konsumencka Ursynów, upadłość konsumencka Wola, upadłość konsumencka Ochota, upadłość konsumencka Śródmieście, oddłużanie Mokotów, oddłużanie Wola, oddłużanie Włochy, oddłużanie Ochota, oddłużanie Wilanów, oddłużanie Śródmieście, oddłużanie Konstancin, , restrukturyzacja Warszawa. restrukturyzacja Częstochowa, Restrukturyzacja Tomaszów Mazowiecki, restrukturyzacja Mokotów, restrukturyzacja Ursynów, restrukturyzacja Włochy, prawo karne, przestępstwo, restrukturyzacja Wola, prawa potencjalnego podejrzanego, prawa podejrzanego, restrukturyzacja Śródmieście, restrukturyzacja Wawer, restrukturyzacja Wilanów.